Hari Blog: Phong tục đón năm mới của người Nhật (phần 1)

Phong tục đón năm mới của người Nhật hiện vẫn giữ được những truyền thống Á Đông điển hình, bên cạnh đó vẫn thu nhận những nét văn hóa mới từ phương Tây. Không giống như các nước láng giềng ở châu Á, người Nhật đã chuyển từ Tết Âm lịch sang Dương lịch từ hàng trăm năm trước. Người Nhật gọi dịp này là “Oshogatsu”(お正月), như một sự kiện để vinh danh vị thần Toshigamisama (年神様).

1. Đón năm mới với gia đình

Có rất nhiều người Nhật về quê để cùng đón năm mới với gia đình. Cũng giống như ở Việt Nam, Hàn Quốc, Trung Quốc và rất nhiều nước châu Á khác, người Nhật cũng quan niệm năm mới là dịp để những người thân tụ họp, ôn lại những kỷ niệm về một năm đã qua.

2. Trang trí lại nhà cửa

Ngôi nhà trong năm mới sẽ được trang trí bằng những bùa may đậm phong cách truyền thống Nhật Bản, thể hiện tín ngưỡng và mong muốn trong năm mới. Người Nhật có thể mua hoặc tự làm một vòng hoa thật đẹp bằng rơm và bùa cầu may rồi treo trên cửa trước nhà mình. Ngoài ra, họ cũng nên đặt bên cạnh cửa ra vào một kadomatsu (門松) (cây may mắn – thông hoặc một cây cảnh nào đó), hay có một chú maneki neko (招き猫)(mèo may mắn) ở trong nhà, hoặc để trên bàn làm việc của mình một chiếc kumade (くまで) (cái cào than cầu may).

Cây may mắn Kadomatsu

Maneki Neko - Chú mèo may mắn rất nổi tiếng trong truyền thống Nhật Bản

Chiếc Kumade cầu may

3. Làm món Mochi (もち)

Mochi là một loại bánh gạo của Nhật Bản, dai và có vị ngọt. Người ta cũng thường gọi món này là “O-mochi”, “o” là một âm tiết thêm vào để tạo sự trang trọng, cho thấy đó là món ăn thiêng liêng. Mochi là một phần không thể thiếu được trong lễ mừng năm mới ở Nhật Bản. Bạn có thể thưởng thức Mochi theo nhiều cách. Người ta thường dùng bữa sáng với món Mochi dưới dạng súp nóng gọi là Zouni, hoặc ăn kèm với nước tương hay mù tạt. Ngoài ra, có thể dùng bánh cho những bữa tiệc ngọt với một chút trà xanh truyền thống.

Chiếc Mochi xinh xắn cho ngày đầu năm mới.

4. Tổ chức một buổi Bonenkai (忘年会) (tiệc chia tay năm cũ)

Đây có thể là một bữa tiệc được tổ chức trong phòng trà với những tấm nệm tatami và bàn thấp kiểu Nhật, hoặc một nhà hàng phong cách phương Tây, nhưng đồ ăn là những món truyền thống của Nhật Bản. Đó có thể là shashimi, miến soba, súp cá đỏ, món fugu, cơm, trứng cá, tempura, và rượu sake. Theo truyền thống, người Nhật không tự rót đầy rượu cho mình mà thường rót đầy chén của bạn bè khi thấy chén của họ đã cạn.

Tiệc chia tay năm cũ

5. Cùng trao đổi Nengajou

Bưu thiếp chúc mừng năm mới ở Nhật, có tên gọi riêng là Nengajou (年賀状), là một tấm thiệp đơn có kích thước bằng tấm postcard của phương Tây, được gửi bằng đường bưu điện (tiếng Nhật gọi là hagaki (葉書). Thiệp dành riêng cho năm mới thường được thiết kế một mặt là các họa tiết quen thuộc biểu tượng cho một năm mới tết đến, hoặc hình vẽ cách điệu của con giáp năm mới, và các câu chúc sức khỏe, an khang thịnh vượng đến mọi nhà.

Thiệp năm mới cho 2014 - năm con Ngựa

6. Otoshidama

Theo truyền thống, Otoshidama (お年玉) là những món quà nho nhỏ được tặng cho nhau trong suốt những ngày kề năm mới. Thời nay, Otoshidama thường là tiền mà người lớn trao cho trẻ em. Mệnh giá được sử dụng chủ yếu là khoảng 5.000 Yên (khoảng 1 triệu đồng), và được đặt trong những phong bao màu đỏ có hình trang trí đặc biệt. Đối với những người làm nghề buôn bán, đôi khi họ sẽ tặng Oseibo (お歳暮) (một món quà gì đó được làm từ hàng hóa của họ).

7. Dọn dẹp nhà cửa

Cuối năm chính là khoảng thời gian phù hợp để dọn dẹp và trang hoàng lại cho ngôi nhà và văn phòng làm việc. Người Nhật gọi việc này là susuharai (すす払い) hay oosouji (大掃除).